Café Kanal 04/06/2013 19:00

NINOOFSEPOORT: TO BE OR NOT ... ?

resto Heksenketel (Atelier Groot Eiland) – Henegouwenkaai 29 – 1080 Brussels

De Ninoofsepoort, reeds jaren een wat onbestemde lege vlek van ongeveer 4 hectare langs het kanaal. Een gebied centraal in de stad maar aan de grenzen van 3 gemeenten : Brussel, Molenbeek en Anderlecht. De plek heeft vele potenties om deze levendige wijken aan elkaar te koppelen. Wijken die behoefte hebben aan goede stedelijke verbindingen. Vele plannen werden reeds gemaakt. Maar weinig lijkt echt te bewegen. Wie gaat er nu eindelijk echt aan de kar trekken? Wat kunnen we samen doen zodat het vooruitgaat?

REPORT (foto's on flickr)

INTRO
Benoit Moritz
Université Libre de Bruxelles
Als we het over de Ninoofsepoort willen hebben, dan moeten we die bekijken in de context van de kleine ring. Die is heel verschillend aangelegd afhankelijk van in welk deel van de stad je bent. En je ziet dat er veel meer overheidsinstanties actief zijn op het gebied van de Ninoofsepoort. Ze hebben allemaal een verschillende aanpak, maar ze moeten wel samen aan één zeel trekken. Van 1989 tot 2001 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een aantal grote transformatiefasen doorgevoerd. Eerst lag de nadruk op het creëren van 'toegangspoorten' die bepaalde wijken afgrenzen, maar intussen is het denken geëvolueerd naar de noodzaak om van deze boulevard een element te maken dat de wijken verbindt. Maar de veranderingen gebeuren op een geïsoleerde manier, afhankelijk van welke kans zich aanbiedt. Het huidige onderzoek richt zich op de verbinding tussen de wijken. Hoe kunnen we van deze Ninoofsepoort een grote verbindende factor maken? Plattegrond van de huidige situatie en de projecten! 


GETUIGENISSEN & DROMEN 
Xaveer De Geyter
XDGA Architecten

Het architectenbureau XDGA Architecten kreeg van de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM) en BESIX RED – allebei eigenaar van een uitgestrekt terrein aan de Ninoofsepoort – de opdracht om een richtschema te maken om de harmonie tussen hun respectieve projecten te garanderen, zodat één grote stedelijke ruimte kan ontstaan. Er liggen diverse opties op tafel, maar op dit moment is er nog niets beslist. Uiteenzetting van de grote lijnen van het bestelde richtschema.

Lieven Soete
actieve bewoner 
De Ninoofsepoort is het centrum van het 'kanaaldistrict'. Een dichtbebouwde ruimte waar de hoeveelheid groen de laatste jaren afneemt. Nochtans zijn parken en natuur noodzakelijk voor ieders gezondheid. Maar de nood aan woningen overheerst en de levenskwaliteit in deze wijken blijft afnemen ... Het buurtcomité eist een oase van water, groen en frisse lucht.

Wim Vandekeybus
Ultima Vez
Een injectie van hedendaagse dans en stomende rockgitaren tijdens Festival Kanal 2012.

Barbara Roosen
SuperCity
Grote en kleine verhalen van mensen tussen de autohandel van de vergeten Heyvaertwijk. Een fotoreportage in het kader van het wijkcontract Sint-Lazarus.

Zahra El Maadadi
actieve bewoner 
Zahra woont al 23 jaar in de Heyvaertwijk. Zij vertelt over een wijk vol auto's en vervuiling, afgesloten van de wereld, ingesloten door een onaangepaste stadsontwikkeling. “Het is heel dringend om van deze wijk weer een leefbaar gebied te maken, want alles is hier dood.”

REACTIES VAN PANEL 
Christos Doulkeridis
Brussels staatssecretaris belast met huisvesting - Ecolo
Er zijn twee eigenaars van dit terrein: BESIX RED en de BGHM. Zij willen samenwerken binnen een gemeenschappelijke aanpak, die rekening houdt met een globale visie. Daarom hebben ze aan XDGA gevraagd een richtschema te ontwerpen dat inspeelt op de doelstellingen en dat de grote lijnen uitzet. Deze studie borduurt verder op de eerste overlegmomenten met de bewoners. De behoeften van de bewoners zijn genoteerd en er zal ook naar worden gestreefd om meer groen aan te leggen in alle buurten.
De huidige fase van het richtschema moet eerst worden afgewerkt. Het gesprek is aangegaan met de drie betrokken gemeenten. Ook is er een nieuw overleg met de bewoners gepland. Het uiteindelijke project zal rekening houden met de bestaande en toekomstige herinrichting van het hele kanaalgebied.

 
Olivier Mahy
schepen stedenbouw Molenbeek - MR
Voor de gemeente Molenbeek is het belangrijk dat er een sociale en functionele mix is in de buurt. Daarnaast moet er ook rekening worden gehouden met de stedelijke elementen in de omgeving van de Ninoofsepoort bij de integratie van het project in de buurt. Op dit moment staat de gemeente voor veel uitdagingen. Dit project is een kans voor het gebied. De Heyvaertwijk is ook een aandachtspunt: de openbare functies zijn vatbaar voor verbetering.

Yamilla Idrissi
buurtbewoner & Vlaams volksvertegenwoordiger - sp.a
“Kiezen voor de Ninoofsepoort als museumlocatie is geloven in de dynamiek en creativiteit van Brussel”, staat er op haar website. Een project zoals het museum voor moderne kunst kan mooie kansen bieden aan de kanaalzone. Andere voorbeelden zoals het Tate Liverpool laten zien op welke manier zo’n project een hefboom kan vormen voor de buurt, vooral omdat het project ook andere dan louter museale functies zou hebben. Yamila vertelt ons over haar droom.

 
Olivier Bastin
bouwmeester van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
De Ninoofsepoort zal een belangrijke rol spelen als scharnier tussen de vele projecten die ten noorden en zuiden van dit gebied worden ontwikkeld. Uit zijn ervaring als architect weet hij hoe belangrijk het is om de sociale en culturele identiteiten van een gebied te integreren in de denkoefening. Ook van belang is hoeveel sociale activiteiten nodig zijn om een plek tot leven te brengen. Voor de Ninoofsepoort is het een verleidelijke optie om te kiezen voor een groot park. Maar tegelijk moet het gebruik van de ruimte geïntensiveerd worden, zowel overdag als ‘s nachts. Met woningen kan daaraan voldaan worden.

Tom Sanders
adviseur ‘ruimtelijke ordening & Beliris’ in het kabinet van de Brusselse minister-president Rudi Vervoort – PS
Het masterplan ‘openbare ruimte’ is in opmaak en onderzoekt de opmerkingen die naar voren kwamen tijdens het overleg met de bevolking. Beliris plant de start van de werkzaamheden midden 2014. De verstedelijking van de twee ‘driehoeken’ volgt daarna.

DEBAT